σχετικά με τον Μπρεχτ

// απόσπασμα απ’το βιβλίο της Χάννα Αρέντ, Άνθρωποι σε ζοφερούς καιρούς //

(..) Αυτόν που τον διαφοροποιούσε (σ.σ. τον Μπρεχτ) ήταν το γεγονός ότι αντιλήφθηκε πόσο θανάσιμα γελοίο θα ήταν να μετρά τον κατακλυσμό των γεγονότων με τον γνώμονα των ατομικών φιλοδοξιών – ν’ αντιμετωπίζει, λόγου χάρη, την διεθνή καταστροφική ανεργία με την επιθυμία να κάνει καριέρα και με σκέψεις για την ατομική επιτυχία ή αποτυχία, ή ν’ αντιμετωπίζει την συμφορά του πολέμου με το ιδεώδες μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας, ή να πηγαίνει στην εξορία, όπως τόσοι και τόσοι συνάδελφοί του, με παράπονα για την χαμένη δόξα ή για μια τσακισμένη ζωή. Δεν έχει μείνει ούτε ίχνος συναισθηματισμού στον ωραίο και ακριβή ορισμό του πρόσφυγα απ’ τον Μπρεχτ: «Ein Bote des Unglucks» (άγγελος κακών ειδήσεων). Το άγγελμα του αγγέλου, βέβαια, δεν αφορά στον ίδιον. Αυτό, που κουβαλούσαν μαζί τους οι πρόσφυγες από χώρα σε χώρα και από ήπειρο σε ήπειρο – «αλλάζοντας χώρες συχνότερα από παπούτσια» - δεν ήταν απλώς οι δυστυχίες τους, αλλά η δυστυχία ολόκληρου του κόσμου. (..)

 // Άνθρωποι σε ζοφερούς καιρούς, εκδ. Νησίδες, μτφρ: Β. Τομανάς //